Aday olarak az sayıda mülakata girmeme rağmen, mülakatçı olarak 100’ün üzerinde teknik mülakata girdim ve bu yazıda kendi deneyimlerimi aktarmak istiyorum.

“Table of contents” kısmında genel olarak başlıkları bulabilirsiniz ve temel olarak yazının özeti niteliğide taşımaktadır. Ancak mülakatlar sadece teknik becerilerinizin değil, problem çözme yeteneğinizin, takım arkadaşlarınız veya diğer mühendislerle nasıl iş birliği yaptığınızın, geri bildirime karşı tutumunuzun, kompleks problemleri anlaşılır parçalara ayırabilme beceriniz, karşınıza çıkan aşamalı zorluklara adapte olabilme kabilyetiniz, fikirlerinizi savunma yetkinliğiniz ve iletişim becerileriniz gibi ama bunlarla limitli olmayan birçok faktöründe değerlendirildiği süreçlerdir. Tüm bu unsurlar tek bir mülakatta değerlendirilebileceği gibi (ki bu her zaman ideal bir yöntem değildir), her bir başlık için ayrı ayrı mülakatlarla da karşılaşabilirsiniz. Birazdan değişik başlıklarda buna değinecek olsamda bu aslında firma kültürünü ve sizin bu kültüre uymunuzun değerlendirildiği süreçlerdir.

Table of contents

Heyecan & Stres

Sosyal anksiyetesi olan birisi olarak bunu söylemek aslında oldukça zor. Yüzün üzerinde mülakata girmiş olsamda mülakatçı olarak girdiğim mülakatlarda bile halen heyecanlanıyorum. Yani heyecanlanmak normal ve aslında heyecanlanmamak anormal olurdu. Burada heyecanınızı ve seviyesini kontrol etmeniz önemli. Yani stresinizi kontrol altına alabilmek. Birçok adayın sadece heyecanlarına yenik düşerek istediğimiz sonuçları alamadığımız durumların hatrı sayılır sayıda çok olduğunu söyleyebilirim.

Peki heyecanı nasıl kontrol altına alabilirsiniz? Evet, bu benim kolay kolay yanıtlayabileceğim bir soru değil ancak heyecan ve stres seviylerinizin ne kadar çok mülakata girerseniz o kadar düşeceği inancındayım. Bu yüzden başvuru yapmaktan ve mülakatlara girmekten çekinmeyin. Günün sonunda bunlar sizlere tecrübe olarak geri dönecektir ve teorim doğruysa heyecan ve stresinizi daha kolay kontrol edebileceksiniz.

Bazen mülakat tecrübesi konusunda çoğu kişinin hali hazırda bir işte çalıştıkları için başvuru yapmadıkları ve mülakat deneyimleri olmadıklarını söylüyorlar. Açıkcası bir işte çalışıyor olmak başka bir işe başvuru yapmanızın ve mülakatlara girmenizin önünde bir engel değil. Bazıları bunu etik bulmasada bence sadece mülakat tecrübesini yaşamak için bile olsa hali hazırda çalışıyor olsanız bile iş başvuruları yapabilir veya gelen teklifleri değerlendirebilirsiniz. Bu profesyonel çalışma hayatının bir gerçeğidir ve çalıştığınız firmanın bu konuda negatif tutum sergilemesi aslında belki doğru bir firmada olmadığınızın göstergesidir.

Zamanınızı iyi yönetmeye çalışın

Zaman yönetimi aslında ilk maddede bahsettiğimiz heyecan ve stres yönetimi ile iç içe. Heyecan yapmanız zamanı iyi yönetememenize yol açacaktır. Aynı zamanda zaman yönetimine çok takılmanızda heyecan ve stres seviyelerinizi yükseltebilir. Bu nedenle dengeyi sağlamanı önemli. Aslında bu kolay bir iş değil. Mülakat boyunca karşınıza çıkacak şeylerin neler olduğunu bilmediğinizden bir yandan elinizden gelenin en iyisini yapmaya çalışırken bir yandan da belki aşamalı olarak karşınıza çıkacak sorulara zaman bırakabilmeniz önemli. Mülakatçı bu konuda size tüyolara verecektir veya uyaracaktır.

Bu konu altında bir diğer başlık özellikle teknik mülakatlarda doğru programlama dili seçimi. Ama bundan bahsetmeden önce şu bağlamıda vermem gerek; her şirketin mülakat süreçleri farklıdır. Bazı şirketler sizin spesifik bir dil veya teknoloji üzerinde iyi olmanızı bekleyebilir. Bazı şirketler ise sadece mühendislik becerileriniz, problem çözme yeteneğiniz ve girişte bahsetmiş olduğum kültürel uyuma odaklanabilir. Burada bahsedeceğim konu ikinci şirket tipinde mülakat süreçleri olan firmalara özel. Bu yüzden yukarıdaki maddelerde de yazdığım gibi şirketi, başvurduğunuz pozisyonu ve mülakat süreçlerini araştırın.

Eğer başvurduğunuz şirket problem çözme yetenekleriniz üzerine odaklanıyor, belirli bir dil kullanmanızı beklemiyor ve dilden bağımsız önünüze çözülmesi gereken bir problemle geliyorsa dil seçiminizi iyi yapmanızda fayda var. Özellikle hızlı çözüme ulaşabileceğiniz bir dil kullanmanız çok önemli. Hepimizin kendini iyi hissettiği ve becerilerini göstermek istediği bir dil olabilir ama bu problemin çözümü için yavaş bir dil olacaksa kendinizi rahat hissettiğiniz başka bir dil seçmeniz ideal olabilir.

Şirketi ve pozisyonu araştırın

Aslında bunun yapmanız gereken en temel şey olması gerektiğine düşünüyorum. Bazı adayların gerçekten buna pek dikkat etmediği durumlara denk geldim. Bunun nedeninin bir çok iş ilanına başvurma veya kendi başvurları yerine recriutierların ulaşmasından kaynaklı olduğunu hissediyorum ama kesin olarak spesifik bir neden sunabileceğimi sanmıyorum.

Sahip olduğumuz, çalıştığımız işler hayatımızın çok büyük bir parçasıdır. Doğru iş seçimi mutlu ve stressiz bir hayat yaşamamızın anahtar faktörlerden biridir. Mutlu olmayacağınız bir işe sahip olmak bence maddi getirisi ne olursa olsun gerçek mutluluğu sizi sunmaz. Bu yüzden başvurduğunuz iş ile ilgili en ufak ayrıntıya bile sahip olmak sizin için önemli olmalı.

Bir diğer faktör ise başvurduğunuz şirketin hangi problemleri çözdüğünü, sahip olduğu değerleri bilmek sizin ne kadar istekli olduğunuzu ve başvurunuzun alalade bir başvuru değil gerçekten içten bir başvuru olduğunu gösterecektir. Bu yüzden başvurunuzdan önce araştırma yapmanız, mülakat sürecinde sorularla pozisyon ve şirket hakkında daha fazla bilgi sahibi olmanız gerçekten önemli. Buna bir sonraki başlıkta biraz daha ayrıntılı değineceğim.

Soru sormaktan çekinmeyin

Mülakatlar sadece sizin değerlendirildiğiniz değil sizinde başvurduğunuz şirketi değerlendirdiğiniz süreçler. Özellikle teknik mülakatlarda karşınıza çıkacak insanlar o şirkette çalışan mühendisler olacaktır. Nasıl çalıştıklarını, hangi araçları, hangi teknolojileri kullandıklarını öğrenmeye çalışın. Eğer birçok aşamadan oluşan bir mülakat süreci varsa aynı soruları tekrarlayıp farklı mühendislerden alacağınız bilgileri değerlendirin. Günün sonunda sizin için uygun olmadığına karar verebilirsiniz ancak sizin için gerçekten vakit kaybı değilse sonuna kadar gidip süreçleri öğrenmeniz size ciddi tecrübeler kazandıracaktır. Teknik olarak harika geçen bir süreç sonunda çalışacağınız takımın veya firmanın sizin için doğru olmadığına karar verebilirsiniz.

Özellikle teknik mülakatlarda size açık gelmeyen noktaları sormaktan çekinmeyin. Bu bir problemin çözümünde en etkili adımlardan biri olduğu için soru sormanız negatif bir etki yaratmayacaktır.

Teknik olmayan mülakatlarda firmanın değerlerini daha iyi öğrenmeye çalışın. Bunları aslında mülakat sürecinden önce firmayı araştırırken yapmanız çok önemli ama bu konuda alabileceğiniz ekstra bilgileri almaya çalışın.

Bazen karşılaştığım problemlerden birisi adayların mülakatçıların aradığı spesifik bir cevap olduğunu düşünmeleri ve ona ulaşmaya çalıştıklarını görüyorum. Bu bazen verdiği cevapların onaylatmaya çalışmaya çalıştıkları durumlarada yol açabiliyor. Bu da aslında onların potansiyellerini tam olarak göstermelerini engelliyor.

Temel kavramları gözden geçirin & pratik yapın.

Bu başlığın çok açıklamaya ihtiyaç duyduğunu düşünmüyorum ama veri yapıları ve algoritmalar gibi temel bilgilerinizi güncelleyin. Size direkt soru olarak gelmeyebilir ama sahip olduğunuz bu bilgileri mülakatlarda kullanmanız ve bunlar hakkında bilgi sahibi olduğunuzu göstermeniz sizin için pozitif olacaktır.

Pratik yapabileceğiniz leetcode, hackerrank gibi onlarca site bulabilirsiniz. Burada bilgilerinizi ve problem çözme kabiliyetinizi geliştirmeniz size avantaj sağlayacaktır.

Mock mülakatlar yapmaya çalışmak bir diğer hazırlanma yöntemidir. Bunu arkadaşlarınızla veya spesifik örnekler hatırlamasamda online olarak kullanabileceğiniz araçlarla yapabilirsiniz.

Reddedilmekten korkmayın

Sadece mülakatlar için değil genel olarak reddedilmek insanın doğası gereği pek hoşuna giden bir durum değildir. Ancak profesyonel iş yaşamının ve mülakat süreçlerinin bir gerçeğidir. Bununla barışık olmaya çalışmak sizin mental sağlığınız içinde çok önemlidir.

Reddedilmek her zaman başarısız olduğunuz anlamına gelmez, bu sizin için pozitif bir sonuç bile olabilir. Çünkü firmalar sadece teknik becerilerinizin iyi olmasına değil bazen sizi düşündükleri rollere ve ekiplere uyumunuzu da değerlendirirler. Eğer takım içi dinamiklerde veya rolde sizi mutlu edemeyeceklerini düşünürlerlersede sizi reddedebilirler. Bu pozitif bir çıktıdır ve maalesef bu her zaman sizinle paylaşılmayabilir.

Bazen mülakat sürecinde heyecan ve stresten dolayı yeteri kadar iyi bir sonuç alamayabilirsiniz. Eğer bu gibi bir durumda soruyu sakin kafayla çözebileceğinize inanıyorsanız burada sadece stres ve heyecan kontrolünüzü geliştirmeniz için bir fırsat olduğunu gösterir. Eğer karşınıza çıkan problem zorlu ve gerçekten çözemeniz geliştirmeniz gereken bir alan gösteriyorsa oraya odaklanmak için bir fırsat olduğunu gösterir.

Davranışsal sorulara hazır olun

Yazımın girişinde biraz bahsetmiş olsamda, mülakatlar sadece teknik becerilerin değerlendirildiği süreçler değildir. Bu nedenle teknik sorular dışında karşınıza çıkabilecek sorularada hazır olmanız gerek.

Bu konuda çok fazla yazmayacağım ama şu listede aslında karşılaşabileceğiniz davranışsal soruları çok güzel bir şekilde bir araya getirmişler.

Sonuç

Mülakat süreçleri, insanları elemekten ziyade doğru kişiyi bulmaya odaklanmış süreçlerdir. Esasen, bu süreçte kanıtlamaya çalıştığınız şey, başvurduğunuz şirketin ihtiyaçlarına en uygun aday olduğunuzdur. Sizde bu süreçte şirketin sizin için uygun olup olmadığını tespit edebilirsiniz. Mülakatların amacı, sadece bir değerlendirme değil, aynı zamanda sizin yetkinliklerinizin ve değerlerinizin o şirkete ne kadar uyumlu olduğunu keşfetmektir.